Inception 2010 (Başlama)

Filmin sonundan başlayarak başa doğru gidelim. En son sahnede topaçın tamamen durmadığını gördük. Burada "acaba Cobb acaba hâlâ bir rüyada mı" sorusu geliyor insanın aklına. Sahne geçmeden hemen önce ise biraz yavaşladığını göstermişler. Bu sefer de "demek ki düşmek üzere" yada "düşeceği belli" izlenimine kapılıyoruz. Neden? Çünkü daha önceki sahnelerde gerçeklik dışında iken topaç gayet stabil bir şekilde dönmeye devam ediyordu. Gerçek olmayacağından emin olmamızı sağlıyordu.

Ancak Cobb'ın anlattığına göre bu fikri Mal'ın zihnine kendisi yerleştirmişti. Topaçın dönmeye devam etmesi ile gerçek dünyada olmadıklarını Mal'ın anlamasını sağlamıştı. Kullandığı yöntem buydu, fakat Mal uyandıktan sonra dahi dünyasının gerçek olmadığı fikrini zihninden atamamıştı. Peki Cobb, uyandıktan sonra neden Mal'a topaçın düşmesi yöntemiyle gerçek dünyada olduklarını neden ispat edemedi? Uyandıktan sonra rüyada yaşananların yalnızca çok az bir kısmı hatırlandığından, Cobb topaçın düşmesi yöntemi ile gerçek dünyada olduğunu Mal'a kabul ettirememişti, çünkü Mal muhtemelen bu yöntemi hatırlamıyordu ve sadece aklına yerleştirilen o fikir kalmıştı. Bu konuda aklıma gelen tek cevap bu.

Bu noktada aklıma bir husus takılıp kaldı. "Topaç sürekli döndüğüne göre bu dünya gerçek değildir" fikrini Cobb yarattığına göre, "topaç dönerken bir süre sonra düşüyorsa bu dünya gerçektir" fikrini de yaratmış olmak zorunda. Ancak düşününce, bir topaç rüyadayken illa da sonsuza dek dönmeye devam eder diye bir kural yok. O halde topaç rüyadayken de düşebilir. Topaçın düşmesi dünyanın gerçek olduğunu ispat edemez. O halde Cobb bütün film boyunca hâlâ rüyada olabilir. Hatta Mal binadan aşağı atladığında rüyanın bu katmanından ayılmış olabilir.

Cobb, Mal ile birlikte 50 yıl kadar bir rüyada yaşadığını söylüyor. Böyle bir şeyin olması için en aşağı 3 yada 4'üncü seviyeye inmiş olması gerekiyor. Daha üst bir seviye olsaydı, 50 yıllık süre bir kaç gün değil, birkaç ay sürerdi ve aldığı sakinleştirici/uyuşturucu etkisini yitirir ve uyanırlar yada susuzluktan ölürlerdi. Yani en az 3'üncü seviyede olmak zorundalar. Fakat filmde bir trenin altında kalarak ölmeleri gösteriliyor. Aşırı ağır olan uyuşturucunun etkisi altındayken ölmek kişiyi yalnızca Araf denen yere götüreceği söylenmişti. O halde o trenin altında ezildiklerinde rüyadan uyanmak yerine daha da derine düşmeleri gerekirdi. Diyelim ki, uyuşturucu zaten etkisini yitirmek üzereydi ve bu yüzden Araf'a gitmediler ve uyandılar. Pekiyi, inmiş oldukları tüm seviyelerden aynı anda yukarı çıktılar mı? Unutmayalım ki, ölmek bizi yalnızca bir üst seviyeye geri götürebilir. Bu yüzden eş zamanlı patlamalar yaparak ilk rüyaya geri döndüler. Ölmelerine rağmen minibüsün içine döndüler.

Varmak istediğim nokta şu: Mal haklıydı. Yani içinde bulundukları dünya gerçek değildi. Bir, belki de iki seviye daha yukarı çıkmaları gerekiyordu. En altta o kadar çok vakit geçirmişlerdi ki, Cobb önceki seviyeleri unutmuştu. Uyandığı dünyayı istediği gibi değiştiremiyordu, çünkü hâlâ rüyada olduğunu bilmiyordu. Tersine, kendi zihnine "şu anda gerçek dünyada olduğu" düşüncesini ekmişti. Aynı Fischer'ın kendi zihnine "babasının yolundan gitmeme, kendi yolunu izleme" düşüncesini ektiği gibi. Topaç düşüyorsa demek ki bu dünya gerçek fikri, ona şu anda bulunduğu dünyanın gerçek olduğunu ispat ediyordu fakat, bu fikir de tamamen kendisinden çıktığı için gerçeklik olduğuna ait kesin sonuç veremeyeceğini yukarıda açıklamıştım.

Filmin en son sahnesinde topaçın dönmesine odaklanmasındaki asıl sebep "Cobb'un hâlâ rüyada olup olmadığını" sorgulatmak değil; "topaçın düşmesinin yada dönmeye devam etmesinin gerçekliği mutlak bir şekilde tanımlayıp tanımlayamayacağını" sorgulatarak hangi gerçekliğin gerçek olduğunu asla bilemeyeceğimize dair bir fikir ortaya atmaktı diye düşünüyorum.

şimdi uzun süreli uyku halindeyken öldüğünde arafa gidiyorsun ya cob ve mal da baya güçlü ilaçlar alarak uykuya daldıktan sonra uyku halinde 50 yıl yaşıyorlar zaten. ilacın etkisi ne kadar ki? gerçi pekçok detayı kaçırmış olabilirim de yanılmıyorsam arafın varlığını da bir cob bir de arap adam (adını hatırlamıyorum) biliyordu, bu ikisi gidip gelmişler mi önceden, gittilerse çıkış yolunu biliyor olmalılar. tabi bu senin tezinin yanlış olması durumunda geçerli. eğer dediğin gibi cob aslında hala rüyadaysa mal kendini öldürerek bir seviye üste çıkmış olmalı. bu durumda mal' ın kurtulmuş olması gerekir ve kocasını kurtarmak için kesinlikle dönecektir. veee ikisi de hala uykuda olsa bile bunları uyandıracak kimse mi yok yahu çevrede

Anladığım kadarıyla çok derin uyku halindeyken, yani o Arabın verdiği uyuşturuculardan almışken, ölünce uyanmıyorsun. Araf denen yere gidiyorsun. Araf denen yer ise senin bilinç altının yarattığı bir boşluk. Yani senin gittiğin araf ile benim gideceğim araf birbirlerinden tamamen farklı iki yer. Japon patronun girdiği araf da Japonya sahillerindeki sahip olduğu o büyük evdi hatırlarsan. Bu bölgenin senin kendi bilinçaltında bilinç dışı bir şekilde yaratılmış bir yer olduğu için, çıkış noktasını bilmen mümkün değil. Oranın mimarı kişinin bilinçaltı ve insanlar kendi bilinçaltı ile iletişim halinde olamaz.

Cobb'un Japon patronun bilinçaltına, yada arafına nasıl girdiği hiç gösterilmiyor. En son mimar kızın rüyasında karısının kendi zihnindeki ile yansıması ile konuşurken öldüğü için arafa geçtiği var sayılıyor. Fakat bu durumda kendisi de kendi arafına düşerdi ve çıkış yolunu bilemezdi. O halde Japon patronun bedenini buldu ve sıradan yöntem ile onun bilinçaltına daldı. Japon patronun bilinçaltına daha önce de girdiği için çıkış yolunu biliyor olabileceğini var sayıyorum.

Normalde rüyadan uyanmalarını sağlayan düşüş hissi olduğunu biliyoruz. Müzik de bunun için ön uyarı. Fakat normal şartlarda, arafta olan birisi düşüş hissini yaşasa bile uyanmaması gerekiyor. Çünkü rüyanın üst katmanlarında öldüğü için orada yaşanan düşüş hissi alt katmanlara iletilmiyor. Bu yüzden de Cobb'un Japon'un arafındayken düşüş hissini almış olmasına rağmen uyanmamış olması bana mantık dışı geliyor. Bu kısım da açıklanmayan kısımlardan birisi aslında. Fakat yine önceki açıklamamın bir bölümü bu kısmı da tamamlayabilir. Cobb aslında hâlâ rüya gördüğü için olması mümkün olmayan şeylerin olmasını sağlayarak, yani Japon'u araftan kurtarmak gibi bir şeyi mümkün kılarak, bilinçsiz bir şekilde kendi rüyasını istediği gibi şekillendirmeye devam ediyordu. Neden? Çünkü bilinçaltı, içinde barınan suçluluk duygusunun etkisiyle, Cobb'un çocuklarına kavuşmasını sağlayacak bir fantezi üreterek zihni korumaya alıyordu.

Ağır bir psikolojik travma geçirmiş bir kişinin zihni bazen bulunduğu gerçeklikten kaçarak kendini emniyete aldığı görülmüştür. Cevapsız koma durumuna giren bazı hastaların uyudukları birkaç hafta sürede yıllar süren hayatlar yaşadığı bile olabiliyor. Aynı bunun gibi, Cobb'un zihni de kendini korumak adına böyle bir fantezi üretmiş olabilir.

Karısının gelip Cobb'u uyandırması gerekmez mi konusunda ise söyleyebileceğim tek şey: Belki de henüz onu uyandırmak için hamlede bulunmamıştır. Filmde yanlış hatırlamıyorsam Cobb'un karısını kaç önce kaybettiği tam olarak açıklanmıyor. Katmanlar arasında oluşan zaman algısı farkında ötürü henüz herhangi bir uyandırma girişiminde bulunmamış olmadığı için Cobb rüyaya devam ediyor olabilir.

Şimdi aklıma geldi. Bir başka teori. Cobb'un karısı gerçek bile olmayabilir. Cobb bilmem kaçıncı seviyedeyken hayalgücünün yarattığı bir kadın da olabilir. Onca yıl içinde onun gerçek olduğuna kendisi de inanmıştır. Belli mi olur? Eğer Cobb'un hala bir rüyada olduğunu kabul edersek, rüyanın içindekilerin ne kadarını kendisinin uydurduğunu da bilemeyiz. Filmin güzelliği de burada. Sadece konu sınırları içinde kalarak dahi bu kadar farklı görüşler bile ortaya çıkabiliyor.

Topaç sonradan düştü mü düşmedi mi ? Cobb hala rüyada mı ? sorusu aklımı kurcalıyor.