Kahramanın Sonsuz Yolculuğu

Arka Kapak Yazısı: Mitler üzerine yazan en tanınmış yazarlardan biri olan Joseph Campbell bu klasik yapıtında, dünyanın bütün mitolojilerinde “kahraman”ın yolculuğunu ve dönüşümünün izini sürerek tek bir arketipik kahra-manın varlığını ortaya koyuyor. Ortadoğu’dan Hindistan’a, Güney Afrika’dan Sibirya’ya yayılmış insan coğrafyası üzerinde Gılgamış, Buddha, Odysseus, Thor, Cuchulainn hep aynı işlevi yerine getirir: insanı benzerleri arasında kendisi olacağı bir yolculuğa hazırlamak.

Psikanaliz, arketipik dönüşüm ilkesinin insan bilincinde hâlâ canlı durduğu ve çağdaş yaşamın her anında özünde mitsel olan dönüşüm-lerden geçtiğimizi söylemektedir. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu günlük düşler ile mitsel öyküler arasındaki çakışmaları sergileyerek, çağdaş dünyada toplum ile birey arasındaki çatışmanın insan olmadaki özel önemini vurgulayan bir kitaptır.

Yorumum: Mitolojinin, özünde; bireyin, bilinçaltının derinliklerinde var olan karanlığın tekinsiz mağaralarındaki eşsiz hazinelerine ulaşabilmesi için onların korkunç muhafızlarıyla baş etmenin hünerini gösteren imge, simge ve semboller ile yüklü erginleştirme öğretisi olduğunu ortaya koyuyor. Aynı gaye ile yola çıkan birbirinden farklı pek çok mit ve onunla göbekten bağı bulunan inancın, bireyi zihnen özgür kılmak adına ne gibi yöntemler uyguladığını; anlatıya göre kimi zaman homojen kimi zaman ise belli bir nokta üzerinde yoğunlaştırarak birey ve topluma sonsuz öze olaşmasında yol gösterdiğini; anlatılardan ileri gelen yöntemlerin nasıl farklılaştırılıp çarpıklaştırılarak mitin, acı ve hurafeler kaynağına dönüştürüldüğünü ve bu sebeplerden ötürü amacı silikleştirilip, başka gayelere hizmet için parçalarına ayrıştırılarak yorumlanan bu en eski öğretinin günümüz verisel mantık çağında nasıl görmezden gelindiği satır aralarıyla kısa ve net olarak belirtilmiş.

İnsanlığın kayıp aydınlanma öğretisi olan Mitolojiyi sevdirip saygı duyduracak ve hatta günümüz toplumsal yaşamına dair küçük ipuçları verecek bir eser. Tamam, son kısmı biraz abartmış olabilirim; kitap, hayatın sırrını değil, onu anlamaya çalışan bizler için mitolojiksel ve dinsel temaların ardındaki asıl gaye ile bireyden topluma dönüşmemize, mitsel bakış açısından bakmamızı sağlıyor.

Yazar Joseph Campbell için ayrıca bir not düşeyim: Star Wars Fanatikleri kendisini muhakkak duymuştur. Yönetmen George Lucas’a filmi tasarlarken ilham verenlerdendir. Filmin, “Uzun, çok uzun zaman önce… Uzak bir galakside…” yazısıyla açılması da, kendi mitsel epikliği açısından bu anlamda örtüşüyor.

Kahraman'ın Yolculuğu teorisini daha ziyade Christopher Vogler'in aynı adlı kuramıyla öğrenme imkanım olmuştu. Senaryo yazımında kaynak alınan eserlerde Vogler ve Campbell'in kuramlarının yemel referans olarak alınması tesadüf olmasa gerektir. Campbell bize bu kuramı mitler üzerinden açıklarken Vogler sinema tekniğinin kullandığı arketipleri Jung'un teorisi üzerinden desteklemektedir öte ynadan bazı farklarla her iki kuram da bizlere insanlığın yazılı-sözlü kahramanlar tarihinin kesiştiği noktaların bir dökümünü vermekte. Stuart Voytilla'nın Myth and Movies kitabı ise bu iki kuramla paralel yan okuması yapılabilecek bir başka kaynak. Rahmetli büyük ustamız Sadi Konuralp'ın Anime karakterlerini de içeren çözümlemelerini de ayrıca hatırlatmak önemli olacaktır.

Yazısı için Kişiliksiz'e teşekkür ederim.

Belirtmeden geçemeyeceğim Kabalcı'nın oldukça kötü bir çeviriyle dilimize kazandırdığı bir kitaptır.

@Akuma_Blade, Sinema=Yeni Mitolojik Öyküler desek, abartılı bile kaçsa doğruluk payı var.

@Unbreakable, evet, bazen anlatılmak isteneni kavrayabilmek için 5-6 defa aynı sayfayı veya paragrafı okumak zorunda kaldım.

Biraz mangır biriktirip, sırayla, Campbell'in Tanrı'nın Maskeleri serisine başlamakta gerek. Bu konuyu daha detaylıca ele almak adına bu dört kitabıda okumak farz.