Suzumiya Haruhi no Yuutsu

Bu tanıtım ablama ait, kendisi buraya koymama izin verdi. Oldukça güzel ve yararlı bir yazı olduğu için de herkesin faydalanmasını istedim, zaten önemli olan da bu. İnşallah sorun olmaz.

Biraz dergi yazısı gibi oldu ama aslında ben bunu zaten bir zamanlar var olmuş olan kendi bloguma yazmıştım. o yüzden tanıtımdan ziyade inceleme formatında bir yazı oldu ama spoiler taglarını kullanacağım zaten. gerçi bir çok kişinin hakkında az çok bilgi sahibi olduğu bir seri ama zaten inceleme formatında olduğu için zararı olmaz diye düşündüm. fazla bilgi vermem de blogun animeyle sınırlı olmayışındandı.

Giriş

Çok merak ederek başladığım bir seriydi aslında Suzumiya Haruhi No Yuutsu: Haruhi Suzumiya’nın Sıkıntısı (Melankolisi). 2006 yapımı oldukça ilginç bir seri. Kyoto Animation tarafından yapılmış bir seri, orijinal eserse Nagaru Tanigawa’nın aynı adlı mangası. Oldukça kısa sürüyor, toplam on dört bölümden ibaret. Sanırım BS-i’da yayımlandı. Sonradan İngilizce dublajının da yapıldığını biliyorum. 6. Tokyo Anime Ödülü ve Birinci Seiyuu Ödülü gibi ödüller aldı.

Hikâye

Hikâye Kyon lakaplı bir lise öğrencisinin ağzından anlatılıyor ve biz seri boyunca Kyon’un gerçek ismini öğrenemiyoruz. Çocuk daha liseye yeni geçmiştir ve bu yaşına geldikten sonra tabii ki Noel Baba, sihirli güçler, periler ve uzaylılar gibi şeylere inanmayı da çoktan bırakmıştır. Ama sınıfta birden Haruhi Suzumiya isimli çok güzel bir kız kalkıp şöyle der: “Uzaylı, zaman gezgini veya ESPer olmayan bana yaklaşmasın.” Ve aynen yerine oturur. Kyon, bu yeni sınıf arkadaşıyla önce epey bir ilgilenir, Haruhi güzel bir kızdır ve oldukça farklıdır da.

Ama sonra onu önceden tanıyanlar Kyon’a Haruhi’den uzak durmasını tembihlerler, çünkü Haruhi’nin en uzun ilişkisi bir hafta, en kısası üç dakika sürmüştür, bütün sevgililerinden sıradan oldukları için ayrılmaktadır –onun için sıra dışı olmak da süper güçlere vs sahip olmak anlamındadır- bunun yanında zaten kimseyle konuşmamaktadır. Ve Kyon ayrıca Haruhi’nin bütün okul kulüplerine girdiğini ama hepsinden de ayrıldığını da öğrenir, tek sebepse hiçbirinin eğlenceli olmamasıdır. Sonunda Kyon hayatında yeni bir dönüm noktası olacak bir şey yapar; gidip Haruhi’ye kendi kulübünü açması için ilham verir. İşte SOS kulübü böyle kurulacaktır ve Kyon da buna iham veren kişi olarak bütün o tuhaf kulüp etkinliklerine ve Haruhi’nin ne zaman ne yapacağı belli olmayan yapısına katlanmak zorunda kalacaktır.

Teknik Açıdan

Seri 2006 yılında Kyoto Animation tarafından yapılmış. Ben bu kuruluşun yaptığı animelerin hem çizim tarzını hem de animasyon kalitesini her zaman beğenirim. Tam bir animasyon harikası, renklendirmeler, çizimler, gölgelendirmeler ve animasyon olağanüstü. Hareketler oldukça gerçekçi ve insanın kafasına takılan ıvır zıvır yok, çizimler asla deforme olmuyor. Seslendirmeler de muhteşem, zaten başta da belirttiğim gibi bu alanda ödül almış (Daisuke Ono da var zaten çok sevdiğim bi seiyuu^^). Zaten bu seri çıktıktan sonra karakterleri seslendiren sanatçılar bir sürü konser verdi, serideki hemen her karakter için –Kyon’un isimsiz kız kardeşine varana dek- ayrı bir albüm çıktı. Teknik açıdan bir kusuru var gibi durmuyor.

Müzikleri

Fon müzikleri açıkçası bir garip ve pek çoğu akılda kalmıyor ama şu açıdan güzel, o sahne hangi karakterle ilgiliyse o anda onun kişiliğini yansıtan bir müzik çalıyor. Müzikler seriye çok uygun. Açılış kapanış müziklerine gelirsek, Açılış müziğini seriyi izlediğim dönem boyunca pek beğenmesem de daha sonra uzun versiyonunu dinlemeye başlayınca sevdim. Fena değil işte. Kapanış müziği gerçekten güzel, zaten son zamanlarda hiçbir anime müziği bu kadar ünlü olmamıştır. Albümlerdeki diğer müzikler de çok hoş, özellikle Yuki'ninkilerle Ryoko'nun Cool Edition'ı muhteşem.

Karakterler

Haruhi Suzumiya

Ne zaman ne yapacağı hiç belli olmayan, enerjisi asla tükenmeyen, yerine sığmaz bir kızdır. Acayip kaprislidir, gazabına bir kez yakalandınız mı da ondan sonra kurtuluşunuz yoktur. Bir şeyi kafasına taktı mı artık o şey olmak zorundadır, olmayabilemez. Despottur. Terbiyeli midir? Eh… Hiç edepli değildir. Kuralları önemsemez. Kibirlidir. Her şeyin merkezine kendini koyar. Kötü huylu mudur? Tüm özelliklerine rağmen hayır. Kısacası, Haruhi Suzumiya bildik asıl kız çizgisinin dışındadır.

Kyon

Olaylar Kyon’un bakış açısından verilir. Kyon Haruhi’yle taban tabana zıttır. Bezmiştir, sıkılmıştır, usanmıştır. SOS kulübündeki heyecan onu bunaltmakta, sinir etmektedir. Tek istediği sakin, kafasını dinleyeceği bir köşe ve yanında da kulüp üyelerinden Mikuru Asahina’dır. Normal, sıradan bir hayat sürmek istemektedir, olağanüstü ıvır zıvır ona göre değildir. Haruhi’den daha mı ahlaklıdır? Bir nebze. En karakteristik özelliği okuduğum bir benzetmedeki gibi olaylara yapığı “Peter Parker’ı dahi aşan” uzun mu uzun yorumlarıdır. Kyon dakikalarca içinden konuşur, karmaşık analizler yapar, saçmalar, Haruhi’ye sesli söyleyemediklerini içinden söyleyerek stres atar, ama asla susmaz. En sinir olduğu şeyse, tanrı olduğu için isteklerinin harfiyen yerine getirilmesi gereken Haruhi’nin kaprisleriyle uğraşmak ve bu arada ona bir şey çaktırmamaktır. Zaten Kyon kulüpteki en sıradan üyedir. Öyle kalmak istemektedir. Normal bir yaşam arzulamaktadır.

Yuki Nagato

Sanıyorum Yuki, kulübün ilk üyesiydi. Önceden edebiyat kulübündeydi, ama sonra SOS Brigade, edebiyat kulübünün odasını ofis haline getirmek için alınca –gasp etmek desek daha doğru olur- edebiyat kulübü kapandı ve tek üye olan Yuki de SOS’e katılmış oldu. Çoğu kez saatlerce tek kelime konuşmadan bir köşede oturup sessizce kitap okur. Taktığı gözlüğüyle soğuk biri gibi görünür, günlük konuşması genelde bir ya da iki kelimeyi geçmez. Varlığı yokluğu neredeyse birdir. Haruhi onunla pek ilgilenmediği için saçma sapan şeylere karışmaktan çok sessizliğini koruyup oturmayı tercih eder.

Bu sessizliği bozulduğunda Yuki Nagato görülmeye değerdir. Ondan sonra Kyon’yun deyimiyle “bir ansiklopedinin içinden rastgele seçilmiş kelimelerden oluşmuş hayret verici konuşması” dakikalarca sürer. Konuşması o kadar karmaşık ve kendine özgüdür ki anlayabilmek gayret ister –şahsen ben Yuki’nin konuşmalarını çevirmekte epey bir zorlanmıştım-. Ama sesinin tonuna ve sözcükleri telaffuz şekline bayılıyorum. :harika:

Mikuru Asahina

Sarışın aptal tiplemesini bilirsiniz, Mikuru’nun tek farkı kızıl saçlı olması. Masum, duygusal ve paniktir, Haruhi’nin yanında hep ağlamaklı, her zaman da aptaldır. Serinin en sevimli karakteri, erkeklerin hayallerini süsleyen kızdır. Kulübe zorla dâhil edilmesinin tek sebebi de Haruhi’nin kulübün erkekleri cezp edecek böyle güzel bir maskota ihtiyacının olduğunu düşünmesidir. Haruhi bu yüzden Mikuru’yu devamlı kullanır, kıza mayodan tek farkı bir çift tavşan kulağına sahip olması olan kostümler, hizmetçi kıyafetleri, kurbağa kostümleri, hemşire kılığı ve daha hatırlayamadığım bir sürü saçma sapan şey giydirir –gerçekten kendi elleriyle giydirir-, devamlı onu utandırır, ağlatır, kızı taciz edecek şekilde fotoğraflar çekip kulübün internet sitesine koyar. Seride hoşlanmadığım en önemli nokta bu Mikuru’yla devamlı uğraşılması meselesiydi. Sinir olan kısım da Haruhi orta yerde Mikuru’nun üstünü değiştirmeye kalktığında Mikuru ne kadar çığlık atarsa atsın hiçkimsenin yardımcı olmak adına kıza bakmamaktan başka hiçbir şey yapmamasıydı. Mikuru da tam bir aptaldır gerçekten, kendini kesinlikle savunamaz, yine de Haruhi’nin emrinden çıkmaz ve hiçbir şey yapamaz. Sadece mutlu olduğun zamanlarda sevimli sevimli gülümser. Tabii aynı zamanda kulübün hizmetçisidir –zaten hizmetçi kostümü de var- ve bütün temizlik ve servis işleri onun sorumluluğundadır.

Itsuki Koizumi

Serideki ikinci favorim. Her zaman gülümsemektedir –gerçekten de yüzünün gülmediği sahneler çok nadirdir, gerekli gereksiz gülümser- ve naziktir. Resmi bir nezaketi vardır ve Haruhi’nin emrinden katiyen çıkmaz. Çok alçakgönüllü ve masum görünse de aslında serideki en mantıklı ve içten pazarlıklı karakterlerindendir. Bir şey yapıyorsa mutlaka bir sebebi vardır. Kulübe üye “edilmiştir” çünkü Itsuki okula dönemin ortasında kaydolmuştur ve Haruhi –tüm romantik shoujo animelerde var olan bu klişeye müthiş biçimde parmak basarak- okul döneminin sonunda kaydolan bir öğrencide mutlaka olağanüstü bir şeyler olması gerektiğine inanmıştır. Zaten Itsuki’nin de hiç şikâyeti yoktur, Haruhi ne derse “hayhay, tabii efendim” gibi cevaplar verdiği ve işe yaradığı için Haruhi’den unvan üstüne unvan almaktadır. Maddi açıdan da sıklıkla kulübe destek olmaktadır.

Kyon kendinden başka kulüpteki tek erkek üye olan Itsuki’yle de diğerlerinden daha iyi anlaşmamaktadır, hatta çoğu kez Itsuki’nin bu rahat gülümseyişi onu sinirlendirir. Yine de Haruhi ve yarattığı çıkmazlar konusunda bir çözüm getiren ve mantıklı yollar sunan tek üye de Itsuki’dir, çünkü Mikuru zaten aptaldır ve Yuki’nin yaptığı tek şey de durumu analiz edip gözlemlemektir.

Ryoko Asakura

Kyon ve Haruhi’nin sınıf arkadaşıdır, kulüp üyesi değildir, çok yumuşak, neşeli, pozitif bir karakterdir. İyimser, karşıdakini rahatlatmayı bilen iyi kalpli kız imajı çizmektedir.

Tsuruya-san

Tsuruya devamlı gülme krizlerine giren bir kızdır. Mikuru’nun arkadaşıdır ve oldukça da neşelidir. Kulübün bir üyesi olmamakla birlikte ara sıra karşımıza çıkıyor, çok önemli bir karakter olmasa da seriye bir renk kattığı da bir gerçek. Özellikle de gülüşü çok komik, çünkü ne olursa olsun kız asla gülmesini tutamıyor ve siz de onun bu krizleriyle beraber gülmeye başlıyorsunuz. Seslendiren kişi kesinlikle çok başarılı.

---

Bundan sonra Kyon’un Kunikida ve Taniguchi isimli şapşal arkadaşları, Kyon'un kız kardeşi, bilgisayar kulübünün sersem başkanı ve onun aynı derecede sersem kız arkadaşı Emiri Kimidori gibi başka bazı karakterler de mevcut ama artık o kadarını anlatmaya da gerek yok.

Genel bir yorum yapmak gerekirse karakterler beni bu seriye hayran bırakacak kadar derin. Her karakter oldukça karmaşık ve özgün, hepsinin kendine has bir üslubu ve sözcük dağarcığı var. Karakterler kendilerine has ruh dünyalarına sahip. Sırf serinin karakterlerine ait albümlerdeki şarkıların sözlerinden bile ne kadar muhteşem karakterlere sahip bir seri olduğu anlaşılabilir. Aslında hepsine tek tek değinmek isterdim ama zaten yazı gerçekten çok uzun oldu, kısa kesmekte fayda var.

Derine İnerek

NOT: buradan sonrası SPOILER içermektedir.

Serinin amacını ve nereye varılmak istediğini anlatacağım yani. Türü komedi olsa da aslında derin bir seridir. Haruhi’nin kendi çabası aslında bu serinin de temel amacıdır: Boşu boşuna yaşayan milyonlarca insan gibi bir gün birinin çıkıp dünyayı güzelleştirmesini beklemektense o değişikliği yaratacak güce sahip olduğunu insanlığa göstermek, bu sıkıcı ve kasvetli dünyayı daha güzel bir yer haline getirmek. Bu aslında sanatın da temel amacıdır zaten. Seri, bilinmeyene (Welcome UNKNOWN-“Hoş Geldin Bilinmeyen”- şarkısından anlaşılacağı gibi-) taparcasına bir sevgi duymaktadır ve gizemli dünyaların kapılarını açmaktadır. Tanrının kadın cinsinden olması da önemli bir nokta. Önemli bir başka nokta da Haruhi’nin etrafındaki tüm olağanüstü özelliklere sahip kişilere rağmen kulübün en sıradan üyesi olan Kyon’u seçmiş olmasıdır. Kyon normal bir insandır; ne süper güçleri vardır, ne uzaydan gelmiştir ne de zamanda yolculuk yapmaktadır. Serinin hümanist bir bakışı olduğu anlaşılıyor.

Bunun yanında çok önemli bir başka nokta da Haruhi’nin kendi gücünün farkında olmaması. Eğer bu kız Ay Savaşçısı gibi kendinin dünyanın biricik prensesi olduğunu bilseydi biz zaten bu süper güçlere sahip olmadığımız için aynı yenilikleri yaratamayacağımız konusunda bahane bulmuş olacaktık. Çünkü seri açıkça şunu haykırmaktadır: “Ey insanoğlu ayağa kalk! Uyan! Yaşamın ne kadar boş ve anlamsız olduğunu görmüyor musun? Eğer oturup beklersen hiç bir şey olmayacak, kurtuluşun sana gökten zembille inmeyecek, kalk ve arzuladığın değişimi yarat! Sen dünyayı değiştirebilecek güce sahipsin!” Nitekim Haruhi bilinçli olarak yarattığı hiçbir şeyi süper güç kullanarak yapmamıştır. Hepsi kısıtlı beşeri olanaklarla elde edilmiştir. Ve eğer bir değişiklik yaratmak istiyorsan ey insanoğlu, evrenin tüm güçleri sana yardım etmek için seferber olur, sen sadece başaracağına inanmalı ve gayret sarf etmelisin.

Üstelik bilgisayar kulübüyle uzay yarışı yaptıkları bölümde Kyon’un ağzından açıkça söylendiği gibi, karşımızdakiler hile yapsa da biz dürüst olacağız, hiçbir süper güç kullanmadan, insani yeteneklerimizle elimizden geleni yapacağız. Kaybetsek bile önem yok; dürüst olacağız. Ve seri diyor ki başka yerde, amacımız insanları mutlu etmek, evrene bir renk katmak olacak.

Yine de evren önümüzde secde etmiyor diye bunalıma girmeyeceğiz, zaten Haruhi de yaptıkları beyzbol maçını kazanmak veya basit bir dedektiflik hikâyesini çözmek gibi küçük değişikliklerle de mutlu olabilmektedir. Elimizden geldiği kadar dünyayı güzelleştireceğiz, ama yapabildiklerimiz bizi mutlu etmeye yetecek, yapamadıklarımızı düşünüp ah vah etmeyeceğiz. Zaten biz bir ucundan tutarsak gerisi gelecektir.

Tüm kasvetine ve değişiklik yaratma duygusuna rağmen seri yeni bir evren istemiyor, “bu dünya yine de sevilebilir” diyor. Ve dünyanın yok olmasını değil güzelleşmesini istiyor.

Seri de bunu amaçlıyor ve böyle yapıyor, bölüm sırasının kronolojik olmayışından tutun da görüntü yönetmeninin Kyon’un boynundaki beninde duran tüyü gösterecek kadar tuhaflaşan maharetlerine varıncaya kadar her şeyiyle The Melancholy Of Haruhi Suzumiya çok farklı bir yerde duruyor; dünyayı farklı ve güzel bir yer hâline getirmek için bir adım atıyor. Hatta son bölümde de dediği gibi, evet, dünya kurtuldu; yok olmadı; ama bu öncekiyle tamamen aynı dünya mıydı, bunu bilemeyiz.

Haruhi Suzumiya, bir nebze de olsa dünyayı değiştirmeyi başarmıştı.

Sonuç Olarak

Evet, artık yavaş yavaş yazımızı toparlayalım. The Melancholy Of Haruhi Suzumiya, aldığı ödülleri hak eden ve bence amacına ulaşmış bir seridir. Birçok yapım popülerliği ölçüsünde boş oluyor günümüzde, ama bu seri bunların içinde gerçekten farklı bir yere sahip ve bu popüleriteyi hak ediyor. Gerek içindeki karakterlerin kişilikleri ve özgünlükleriyle, gerek albümlerdeki şarkıların güzelliği ve seriye gitmişliğiyle, gerek zekice yazılmış senaryosu ve uydurma olduğunu bildiğiniz halde gerçekmiş gibi mantıklı ve güzel olan kendine has kurgu felsefesiyle gerçekten görkemli ve güzel bir seri ve ayakta alkışlanmayı hak ediyor. Evet, pek terbiyeli ve saygılı olduğu söylenemez; evet, zaten bizi içimizden yiyip bitiren bu popüler kültürün bir parçası; evet, anlamsız şeylerle dolu ve evet, bir kahkaha deposu; ama ne olursa olsun sırf tekdüze ve boş giden dünyada bir değişiklik, bir yenilik, bir güzellik yaratma amacı için bile alkışlanmaya ve izlenmeye değer bir seri. The Melancholy Of Haruhi Suzumiya sıkı bir emeğin ve çok zeki bir kafanın ürünü olduğunu her şeyiyle belli ediyor, müziğinden teknik ayrıntılarına, hikâyesinden kişilerine kadar. Her şeyin birbirine benzediği bu sıkıcı ve trajik dünyada bir değişikliğin arayışında olan herkese tavsiyemdir, izlenmelidir, izletilmelidir.

YAZAR: Magical Mystery Dango-san / devrimsarah

acaba bu animenin izleme sırası farklımı yoksa 1.2.3. diye izliye bilirmiyiz