Çevirmenlerden inciler

An itibariyle benim ve benimle aynı şekilde düşünen insanların türkçe çevirilerle yaşadığı imtihan; izlediğim Türkçe altyazılı animelere dair duyduğum rahatsızlıklar çevirmenlerden inciler adı altında tecessüm etti. Bundan sonra da karşılaştıkça incilere ekleme yapacağım zira malzeme çok. Bakarsınız inciden kolye ne bileyim düzinelerce kolye çıkar

Dipnot: Mümkün mertebe nitpick yapmaksızın artık bu kadar da olmaz dedirten örnekler sunmaya çalışacağım ve metnin ''doğru'' alternatifini sunmadan yapmayacağım

Dipnot 2: Çevirmenin hangi kaynaktan yararlandığı hususunda, her zaman açıkça anlaşılmayabilir, bu konudaki mesuliyet bende değildir. Kötü çevirilere çapraz araştırma yapmakla uğraşmayacağım. Ki uğraşmak istesem bile hangi fansubun nereden çevirdiğini bilgisini edinmem zor

Dipnot 3: Bu nedenle elimden eldiğince azıcık japonca bilgimden de yararlanıp ingilizcesiyle kıyaslayarak doğru karşılığını bulmaya çalışacağım

Metnin kaynağı: K-ON 1. bölüm 6:10

Metin: Temposu(!) hiç yok

İngilizce karşılığı: bad tempo

Motomot çeviriden Türkçe ama Türkçe değil mertebesine metamorfoza uğrarken kendisini kaybeden metnimizin güzide Türkçesinde temponun o bağlamda kullanıldığı görülmemiştir. Şimdiye kadar sakar birine temposu hiç yokmuş denildiğini gördünüz mü ? Pratik zekası yok. Olmadı. İlk kez karşılaştığın birinden söz ederken öğrenilen geçmiş zamanı kullanmak bana daha doğal göründü. Pratik zekası yokmuş

Doğru karşılığı: Pratik zekası azmış/yokmuş

Fansub: Animeou

Düzeltme editi: Japoncasında zenzen warui kullanıldığından ve nitpick yapmamak adına belli kısımları gözden geçirdim

Sağlama editi:Aslında cevaplara saklamak istiyordum ama sabırsızlığıma yenik düştüm.Zira kendimi belki yeterince iyi açıklamamış olabilirim

Önce kelimenin semantik değerine bakalım.Yani basitçe temponun işaret ettiği şey temponun kendisi olabilir.Lakin cambrigde sözlüğe göre tempo sadece müzik terimi değil olayların yaşanma hızını tarif eden genel bir kelime.Mesela Türkçede yoğun tempoyu kaldıramıyorum denebilir

Eğer ikincicisi söz konusuysa ve tempoda ısrarcı olunacaksa yoğun tempoyu kaldıramayan tiplerdenmiş/hızlı düşünemeyen tiplerdenmiş/aynı anda birden fazla işi yapamayan tiplerdenmiş alternatiflerden biri seçilebilirdi.Metnin aslından biraz uzaklaşmak pahasına çok daha doğal yapıya kavuşturulabilirdi.Gerçi yoğun tempo kısa süreli periodlar için kullanılıyor mu emin değilim ama en azından karşımızda Türkçe gibi Türkçe cümle görürdük

Şayet incinin inciliğini kanıtlayacaksam bağlamı da masaya yatırmalıyız.Karakter öğretmenle konuşurken bir yandan da kağıtları taşıyor.Sonra diğer ikisi gelince afallıyor ve bunun üzerine ikiliden biri bad tempo diyor.Sonrasında kağıtlar düşüyor zaten.İki ihtimal var

Ya karakterlerimiz müzikle ilgilendiklerinden yaşanan sakarlığı o perspektiften yorumladılar ya da diğer anlamı kullandılar

Ortam özelleşmiş anlamını destekleyecek ortam değil. Zira kağıtları taşımanın ve taşıma durumunu sürdürecek motor kontrolünü sağlamanın müzikle pek alakası yok. Onu geçtim normal yaşamda sakarlık dolayısıyla pratik zekasının azlığı müzikte de yeteneksiz olduğu anlamına gelmiyor. Hadi iyice yorumlamak pahasına karakterler yanlış değerlendirme yapsın diyelim. Japoncanın kendisi ele veriyor. Zenzen warui. Aşırı yoruma gitmektense ingilizceye çevirenin inisiyatif alıp uyarlama yoluna gitmesi daha muhtemel

Sakarlıkla pratik zeka arasındaki ilişkiyi de açıklayayım.Pratik zeka anın gerektirdiği davranışı hızlı kapıp kapamamakla alakalı(aka tempo) Sakarlıksa bunun getirdiği sonuçlardan sadece biri. Diğeri ise tereddüt. Ve karakter önce tereddüt yani duraksama anına giriyor sonra sakarlık yapıyor

//////////

Gene aynı animeden. 1. bölüm 10:39. İlgi dağılmaz. Dikkat dağılır. Tanrı bana sabır versin

Google'a ilgi dağınıklığı yazdım. Bünyesi kaldırmadı

//////////

K-ON.1.bölüm.12:03

İngilizcesi:See ? It seems like they're forming a band

Çevirisi:Bak,bir gruba katılacağın yazıyor

Daha fazla katlanamayacağım.Başka çevirilerde görüşürüz

''Doğrusu'':Bak ! (hafif)müzik grubu için adam topluyorlar

Dipnot 4:Bundan sonra tereddüte düştüğüm yerlerde (?) ibaresi geçecek

Resimli -ileti başı 1 tane; çok resim olursa sayfa kasar diye-, fansub adı vermeden ve en önemlisi de "bir anime bir hata" şeklinde gitsen daha hoş olur bence. Ayrıca çok da abartmamak lazım. Adamın kaynağı farklıdır belki. K-ON yanlış bilmiyorsam OU'nun eski çevirilerinden. anqelus bile gelse arkasında durmayabilir.

Şöyle bir format olabilir:

[resim]

[1. İngilizce grup adı]: [...]

[2. İngilizce grup adı]: [...]

...

Çevirisi: [...] #Resim bir gün uçar diye Türkçesini yazmakta fayda var.

[Kendi yorumun/açıklaman]

Bir tık da imla ve formata dikkat etsen muhteşem olur bu arada, çok zor okuyorum. 

@Ulmo İncinin inciliğini kanıtlamana gerek yok. İnci gibi inci seçersen kendini yeterince belli eder. Sezon değerlendirmesi konusunda da bahsetmiştim, o kadar fazla inci var ki denizde, kocamanları varken ufakları söz konusu etmek, bu konunun çekebileceği dikkati heba etmek olur.

"Zenzen warui" diye bir şey geçmiyor bu arada. TV yayınında geçtiyse de BD'de değiştirdiyseler bilmiyorum. Bende BDRip var, "Tempo waru'! Tsukaenai ko... Docikko..." diyor Ritsu. "Tempo"nun kendisine gelince, kastettiği şey tabii ki müzik temposu değil, fakat müzik temalı bir animede anlamı dışında da olsa geçen bir müzik terimini müzikle alakası olmayan kelime ile çevirmek espriyi kaçırır. "Tempo ga warui" diye bir deyim İnternet üzerindeki popüler deyim sözlüklerinin hiçbirinde yok ayrıca; orada kullanabileceği daha bilindik deyimler varken karaktere (ve herhangi bir karaktere de değil, davulcu karaktere) "tempo"lu bir deyim kullandırmış yazar, muhtemelen bir bildiği vardır... Her halükarda üzerinde düşünülmesi gereken, zor bir çeviri problemi var orada. Hiçbir çevirmeni o problemi çözemediği için hafifseyemem. Daha ikna edici bir ifade kurabilirdi, ayrı.

12:03'teki inci gibi inciymiş ama   Gerçi İngilizce çeviri kafasına göre netlik vermiş, öyle ayrıntılar yok Japoncasında, "hora, bando toka suru mitai da yo" => "aha, grup falan yapar gibi görünüyor". Yapıyor mu yapacak mı, kim yapacak, grup yapmaktan kasıt grup kurmak mı grup faaliyeti yapmak mı, üstüne "falan"... Bunlar hep bağlamdan çıkarılacak şeyler. Bağlam ne? Kulübe katılacak üyeden ne beklendiği, özelde de Yui'nin kendisinden ne bekleneceğine dair iyimser fikrinin ne derece gerçekçi olduğu. Bunu "they're forming a band" diye yorumlamaktan daha makulü, "you're supposed to join a/their band" diye yorumlamak. Türkçe ifadesi yine de fazla sorunlu olmuş ama: "bir"in gereksizliği bir yana (kaç gruba katılacaktı ya), "gruba katılacağın yazıyor" deyince fal bakıyor gibi bir hava oluyor, oradaki akışla hiç uyumlu değil

Konu gereği bir de inci bırakayım. Yüceler yücesi Netflix'ten geliyor:

Bu da Hazret-i Google'dan:

That's Netflix for you

"sasuga"yı bilmeyen fansub bile yapmasın, bu arada. Ücretli abonelikle anime izleten yayıncıya çeviri hiç yapmasın.

@Bakayalo Hiç bu açıdan düşünmemiştim.Ki çevirmenin dahi bizim kadar düşünmediği ingilizcesinde ne gördüyse geçirdiği ortada.Şayet deyim ya da kelime oyunu varsa dipnot düşülür ya da o nüansı yakalayamamışsa bile düzgün Türkçeyle aktarmaya çalışır(Aslındaki anlam her türlü ölmüşken hiç değilse Türkçeyi kurtarabilirdi) Türkçe ifade o kadar doğallıktan uzaktı ki küçük inci olarak değerlendirmedim.Zaten önceki hatalarından da hıncım vardı.Yardırdım gittim.Bundan sonra standartları iyice düşürüp uydurmasyon ''çeviri'' örnekleri üzerinden gitmeye çalışırım

Dipnot:Japonca listeningime çok güvenmiyorum.Muhtemelen tempo demiştir

Ben ingilizce ifadeyi mantıklı bulmuştum.Tabi suru problemini adam toplamak olarak yorumlayarak aştım.Dediğin anlamda da kullanılabilir mi diye aklıma gelmedi değil.Ama işin sonunda ilki ağır bastı

@Magnum357 Bir yerden sonra iletiler üzerinden gitmeyi ve sonraki incilerde fansub adı vermemeyi düşünüyordum zaten.Metni resimle desteklemek iyi fikir

"Ana pili doldurun!"

"Şihô haşşa cunbi!" idi sanırım Caponcası, İngilizce çeviride de "Load the main battery!" demişlerdi.

Emir bölümün biraz daha önceki kısmında da gösterilmiş olan filonun üyesi iki koca zırhlıdan birisinin köprü üstünde verilmektedir, sahnenin devamında ise gemilerin topları nişan almakta, üçüncü sahnede ise mermilerin yüklendiği görülmektedir. 

Anime: Muv-Luv Alternative Total Eclipse 2. bölüm. Kim yapmıştı hatırlamıyorum bile, çok uzun zaman önceydi.

Çevirisini yaptığı şeyi izlememek olayına tanık olduklarım içinde en iyi örneklerdendir.

Şimdi gördüğüm yere bir hafıza tazelemesi için baktım, linkleri ölmüş. Yükleyin ile doldurun arasında tereddütte kaldım, hangisini kullanmışları çok iyi hatırlayamadım sabah sabah...

Font rengine hiç girmiyorum 

Şu klasiği koymazsak bu konu eksik kalır: