Dizgi Kriterleri ve Genel Dizgi Kuralları

HAZIR SCRIPT KULLANANLARA TAVSİYELER

Son Kontrol

Dizgiyi çevirdikten sonra mutlaka ama mutlaka programda kontrol edin. Varsa okunmama veya taşma gibi sıkıntıları giderin.

Yazı Tipi

Dizgiyi tekrar yerleştirmekle uğraşmayacaksanız stilde veya satır içinde tanımlı yazı tipini yükleyin. Her yazı tipinin ayarları farklıdır, farklı yazı tipi gitmek dizgiyi kaydırır.

SIFIRDAN DİZGİ YAPMAK İSTEYENLERE TAVSİYELER

Nelerin dizgisi yapılmalı?

• Ekranı kaplayan dizgiler
• Genelde solma efektiyle görünüp giden kanji yazıları
• Bölüm başlıkları (bölümün ve gelecek bölümün başlığı)
• Dizgisini yaptığınız yazının tekrarı (Ne şekilde yaptıysanız yine aynı şekilde yapmalısınız.)

Ekrandaki yazı aynen seslendiriliyorsa dizgi yapılmayabilir.

Konumlandırma

• Dizgiler genellikle kanjinin/yazının üstüne konur.
• Yazı tam ortaya konacaksa alt yazı çözünürlüğünün yarısı girilir.
• Sağ veya sola yaslanmış yazılarda ortalama belirtisi görünmüyorsa dizgi yazıyla aynı konumda başlar. Yani başlangıç noktası; sola yaslıysa yazının başı, sağa yaslıysa yazının sonudur.
• Biz dikeyine yazı okuyan bir millet değiliz. Mümkün mertebe yatay yazmayı tercih edin.

Biçim

Özellikle bölüm başlığı gibi dizgilerde kanjinin formatı neyse öyle yapılır. Parantez, tırnak, iki kısım arası büyük boşluk, şekil gibi şeyler dizgiye de geçirilmelidir.

Yazı Tipi Bulma

Yazı tipi bulmak için toplamda 3 yol var ama üçünün ortak özelliği önizlemeyle aramaktır.

1. Yazı Tipi Sitelerinde Grup Araması

Herhangi bir yazı tipi sitesine girip, grup aramasından birkaç sayfa gezerek %70-80 oranında benzerini bulabilirsiniz.

2. Yazı Tipi Paketi

Bilgisayarınıza yazı tipleri indirip kurduktan sonra yazı tipi görüntüleyici bir programıyla aralarında gezebilirsiniz. Şurada yazı tipi paketleri bulabilirsiniz. Şu program da sisteminize yüklü olmayan yazı tiplerinin önizlemesini yapabilmenizi sağlar.

3. Bulucu Site

Şu siteye dizginin resmini atabilirsiniz. Uygun bir şey bulunca Google'da free versiyonunu arayabilirsiniz. 

Karaoke Yapma

1. Sözleri Bulmak

Çevirdiğiniz alt yazıda sözler yoksa Google'a "<seri adı> + opening/ending + <numarası> + lycris" (örnek: one piece opening 17 lycris) veya "<seri adı> + <şarkı adı> + lycris" (örnek: one piece we are lycris) yazarak aratabilirsiniz. İlk bölümden sözleri bulmanız zordur. Özellikle de güvenilir olanından. Albüm çıkınca sözler düşüyor. Bazen animenin Wiki'sinde de şarkı sözleri olabiliyor. Oradaki sözler daha güvenilir oluyor.

2. Zamanlama

Çevirdiğiniz alt yazıda romaji zamanlaması yoksa kendiniz zamanlamalısınız. Hecelere ayırma işini hiragana tablosuna göre yapınız. Örneğin "kojinteki" şu şekilde hecelere ayrılır: ko-ji-n-te-ki.

• Zamanlama nasıl yapılır? 1
• Zamanlama nasıl yapılır? 2

3. Efekt

Youtube'da İngilizce anahtar kelimelerle istediğinize yakın bir şablon bulabilirsiniz. Atıyorum "aegisub rain effect'" aramasıyla yağmurlu bir efekt bulabilirsiniz. Bir diğer alternatif de kara effector kullanmaktır. Yükleme talimatları da şurada.

• Şablon efekti nasıl uygulanır? 1
• Şablon efekti nasıl uygulanır? 2

Dizgileri Daha Kolay Yapmak için Eklenti Kullanma

Dizgiydi, karaokeydi, başka amaçlardı derken Aegisub için 200'ü geçkin eklenti tasarlanıp kodlandı. Genelde Github sitesine koyulur. Program kapalıyken eklentinin ana dosyası Aegisub/automation/ dizinindeki autoload'a, yardımcı dosyaları da aynı dizinin include'una atılır. Kurulum başarılı bir şekilde gerçekleştiyse menü çubuğundaki Automation seçeneğinde adı görünür, ona tıklayıp kullanabilirsiniz.

• Dizgi eklentilerini tek bir eklenti üzerinden kurmak
• Dizgi araçlarının kullanımına dair video seti

Mocha

Vakti zamanında bu konuda bir rehber yapmıştım. Temel mantığı hala aynı olduğundan ona bakabilirsiniz.

DİYALOG AYARLARI

Punto

Ben HD için 50, FULL HD için 75 civarında bir değer gidiyorum ama yazı tipinden yazı tipine göre iş değişir. Kilit nokta, ayarladığınız puntoda ekrana ne kadar karakter/kelime sığacağıdır. Alt yazı siteleri gibi birçok yerde bir satırda yaklaşık 45 karakter olsun denir. Karakter sınırına yaslanan bir satırda 7-8 harfli 2.5 kelime sığıyorsa idealdir.

Yazı Tipi

Diyalog için seçilecek yazı tipi var, seçilmeyecek yazı tipi var. Ultra süper bir yazı tipi bile bulsanız okumayı zorlaştırıyorsa o yazı tipini kullanmayın. Çok cılız yazı tipleri okumayı zorlaştırır. Örneğin eski çağlarda geçen animelerde serif ve gothic sınıfı karışımı, komedilerde comic/cartoon sınıfı bir yazı tipi iyi gider. Kendi zevkinize kalmış.

Renk

Renk ayarlarken unutmamanız gereken en önemli şey, o rengin her karaktere gidip gitmeyeceğidir. Örneğin kenarlık olarak pembenin bir tonunu seçtiniz. Serseri abiler konuşuyor. Durum tam olarak şöyle olur:

Kenarlık ve Gölgelik

Ne kenarlığınız abartı olsun ne de gölgeliğiniz. Kenarlığın ideal kalınlığı olarak genellikle harfin çizgi kalınlığının göz kararı hemen hemen yarısı tavsiye edilmektedir. Gölgeliğe de dört beş gibi abartı değerler girmemeniz tavsiye olunur.

Stil

• İç ses veya mikrofondan çıkan ses gibi karakterin normal konuşması -ağzının oynadığı görünmüyorsa da denilebilir- dışındaki satırlar eğik yapılır.
• Anlatıcının stili ana diyalog stilinden her yönüyle farklı olsun. Eski çağlarda geçiyorsa az gothic, günümüze yakın bir zamanda geçiyorsa sans serif grubundan yazı tipi seçilebilir. Rengi de duruma bağlı.
• Geçmişe dönen sahnelerde (flashback) ana diyalog stilinin renk olarak duruma uyarlanmış halini kullanın. blur bile basabilirsiniz.
• Animenin ana dili dışında konuşan biri olursa -örneğin İngilizce- ona ana diyalog stilinden farklı bir stil verin.
• Arkaplanda konuşan karakterlerin satırlarını yukarı alın.

Yazı Tipi Türkçeleştirme

Bu iş için ben Fontlab kullanıyorum, siz başka bir şey de kullanabilirsiniz. Şunlara dikkat etmeniz gerek sadece:

• ğ'nin şapkası c şeklindedir, tilda değil.
• ç ve ş'nin çengeli vardır, noktası değil.
• ü ve ö'nün noktaları birbirine yakındır. 

TÜYOLAR

• Renk seçme aracı Windows'un metin büyüklüğü %100 değilken doğru yerden renk seçmez.
• İnce ayarlamalar için Windows'un büyüteç aracını kullanabilirsiniz. Zoom candır.

NOTLANDIRMA

İşleyiş

A'ya kadar:

• Herkesin verdiğinden emin olmak için 4. bölümler çıkana kadar bekleyip 3. bölümlere yavaştan girerim.
• İlk sıradaki grubun videosunu atlaya atlaya izleyip "Diğerleri bunu nasıl yapmış?" sorusuyla gözüme kestirdiğim dizgilerin zamanlarını kaydederim. O sırada o grubun da notunu veririm.

S'de:

• Yıldızlı A verdiysem S alır mı diye incelemek için bölümü başından sonuna kadar izlemeye başlarım.
• Karaoke animeye ve sese uygun mu bakarım.
• Diyalog ayarları ne ölçüde yapılmış incelerim.
• Hiçbir şey gözüme batmadıysa S basar geçerim.

Mantık

Sadece ekrandaki dizgilere bakıyorum. Yazı tipleri yüklü değilse veya aşırı rahatsız edici şeyler -aşırı büyük punto, okunmaz yazı tipi vb.- yoksa ne diyaloglar ne karaoke güdümümde. Dizgileri oturtup orijinale benzetmeye çalışırsanız notlandırma minimum C'den başlıyor. Dizgi sıklığına göre farklı davranıyorum. 1 tane dizgi varsa daha katı, 5 tane dizgi iyi yapılmışsa 1-2 dizgideki küçük hataları görmezden geliyorum.

Hazır Script

Hazır script kullanmanızda bir sakınca yok. İlk çıkan speedsub script'ini kullanmayın yeter. Hiç düzenleme yapmadan sadece yazıları çevirdiyseniz, ekrandan çıkma yoksa D alırsınız. PAS grubu gibi kaliteli bir grubun script'ini kullanırsanız hata oranınza bağlı olarak C'den başlar. Yazı tiplerini yüklememek C'den başlıyor mesela, sık sık kayma veya taşma varsa D'ye düşebilir.

Seviyeler

• S: Hiç hata yok. Karaoke muhteşem. Yazı tipleri süper. Diyalog ayarları iyi yapılmış.
• A: Çok az hata bulunmakta. Yazı tipleri %50'den fazla benzemekte.
• B: Büyük oranda iyi sayılır. Yazı tipi seçimleri bir tık daha iyi. Mocha ve Illustrator bu seviyede aranır.
• C: Tüm dizgiler oturtulmuş. Yazı tipi seçiminde sınıfı dışına çıkılmamış; gothic'se gothic, sans serif'se sans serif... 
• D: Az hata barındırıyor. Biraz daha uğraşılsa C olabilir.
• E: Çok fazla hata bulunmakta.
• F: Animeyi izlemeyi engelleyen ögeler var. Genelde ana diyalog stili için el yazısı yazı tipi seçmek veya aşırı büyük punto gitmek gibi şeylerden oluyor.
• 0: srt alt yazı.

Sık Sorulan Sorular

1. Maske

Maske yani görüntüyü kapatacak bir şekil çizmek size artı puan sağlamaz ama maske yapmak zorunluyken yapmamak da eksi puan yazdırır. Örneğin SNK'nin ortasındaki dizgi maskelenmezse ekranın yarısı yazıyla dolar, bu da izleyicinin seyir zevkini baltalar.

Maske yapmanın da bir adabı vardır. Arkadaki görüntüyü kimse görmüyor diye kafanıza göre stüdyonun ayarladığı unsurları yok etmeyiniz. Arkada tamamen siyah bir arkaplan varsa maskeniz de tamamen siyah olsun. Yazıda 2 farklı yazı tipi varsa sizin yazacağınız yazı da da öyle olsun.

2. Dizgi bilgimi nasıl arttırabilirim?

Bunun için beni referans almanıza gerek yok. Commie, GJM veya PAS gibi dizgiye abanan grupların çalışmalarını inceleyebilirsiniz. Hem dizgi nasıl yapılır görürsünüz hem de kodlarına ulaşabilirsiniz.

3. Bazı dizgiler İngilizce. Onları da yapmak zorunda mıyım?

Çeviri tarzınıza göre İngilizce yazıları da dizgileyebilirsiniz. Yapmamanız eksi puan demek değildir. 1 tane İngilizce dizgiyi yaptığınızda geri kalanını da yapmanızı beklerim.

4. Mocha nedir?

Mocha izleme/takip etme verisi oluşturan bir programdır. Seçilen bölgeyi sonraki karelerde arayıp ne kadar değişim olduğunu hesaplar. Bu sayede bir yere sabitlenmesi gereken dizgileri 2 saniyede yapmak mümkündür. Tüm hareketleri algıladığı söylenemez ama büyük oranda işe yarar.

5. ai nedir?

ai yani Illustrator, çoğumuzun bildiği Photoshop programının vektör tabanlı çalışanıdır. Bu programda yapılan çalışmayı path noktalarına dönüştürüp Aegisub'a çizim olarak aktarabiliyoruz. Daha ileri seviye araçları olduğundan AssDraw'a veya clip aracına oranla muhteşem ötesi bir zaman kazandırır.

NOT: Bu konu, sürpriz kaçırandaki resmi göstermek için açılmıştır. Yazılanları önemsemeyip resme bakıp geçebilirsiniz.

Kimsenin gelmemiş olması çok şaşırtıcı değil mi?

Bence gelmesi şaşırtıcı olurdu.  Teknik işleri kim ne yapacak, ben de yine srt'ye döneyim diyorum.